صندوق سرمایه گذاری جسورانه (VENTURE CAPITAL)، یعنی سرمایه شما در قالب یک مجموعه ثبت شده مدیریت دارایی، در اختیار شرکت های تازه پا که فعالیت و سودآوری آن ها ریسک بالایی دارد قرار بگیرد تا ریسک بالا منجر به سود بالا شود. در واقع یک روش تامین مالی (EQUITY FINANCING) برای کارآفرینان کوچک و متوسط که دنبال نقدینگی برای ایده های نوآورانه در بازار هستند. ۵ صندوق سرمایه گذاری جسورانه تا اردیبهشت ۹۸ مجوز از سازمان بورس ایران گرفته اند.
اساس نامه، شیوه کار، نحوه تاسیس و سرمایه گذاری و آن چه که علاقمندان ورود به این صنعت جذاب و هیجان انگیز پر ریسک باید بدانند در این گفتار «اقتصاد شهروند» ارائه شده است. اگر شما، سابقه سرمایه گذاری در VC ها را دارید، نظرات و دیدگاه های خود را در این حوزه در بخش کامنت به اشتراک بگذارید.
با ما همراه باشید.
حتما بخوانید: فهرست برترین صندوق های سرمایه گذاری در سال ۹۹
درباره صندوق های سرمایه گذاری جسورانه
صندوق سرمایه گذاری جسورانه، یکی از انواع صندوق های سرمایه‌گذاری در اقتصاد امروز ایران و جهان است. در این صندوق ها، ما با سرمایه گذاری خطر پذیر همراه هستیم. فرق صندوق سرمایه گذاری جسورانه با دیگر روش های تامین مالی یا فاند هایی که در حوزه طلا یا انرژی یا سهام بورس فعالیت می کنند این است که در صندوق های خطر پذیر، ۱۰۰ درصد سرمایه در خطر است و این مدل، مزایا و معایب و البته موافقان و مخالفان بسیاری دارد.
وقتی صحبت از صندوق سرمایه گذاری جسورانه می کنیم، بعنی به دنبال مدل سرمایه گذاری و کسب و کار خطر پذیر هستیم که در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، با ریسک های متنوعی روبرو است. برای راه اندازی کسب و کار های نوپا که این روز ها استارت آپ (START-UP) نام دارد، صندوق های سرمایه گذاری جسورانه، یک شتاب دهنده عالی است. چون ریسک بالا دارند، گاها سود آوری بالاتر از عرف سالانه بازار به سرمایه گذاری می دهند.
حتما بخوانید: پیش بینی شاخص کل بورس و طلا و ارز در سال ۹۸
(صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات بیش از ۳۰ درصد فعالیت VC ها را به خود اختصاص داده است)
این مجموعه ها، تلاش می کنند تا برای طرح های خلاقانه و نوآورانه که بتوانند در کوتاه مدت یا میان مدت، بازدهی خوبی را بر اساس برنامه اجرایی (BUSINESS PLAN) ارائه کنند، نقدینگی لازم را برای راه اندازی، مدیریت و شکوفایی و تجاری سازی (COMMERCIALIZATION)ایده فراهم کنند.
کمبود نقدینگی، مهم ترین عامل سرکوب ایده های طلایی کارآفرینان جوان است. به دلیل نرخ بالای شکست در بسیاری از کسب و کارها، تمایل کارآفرینان و سرمایهگذاران برای اختصاص بودجه برای ایده ها و فعالیت های جدید در عصر جدید، کم تر از سرمایه‌گذاری روی مدل های قدیمی سودآور با بازار مشخص و شفاف است.
نقدینگی این صندوق ها، به دنبال ایده های جسورانه و جذاب و هیجان انگیز با نمونه بازاری یا رقیب پایین است. معمولا، شرکت های کوچک و ایده پردازان جوان، به دنبال این گونه صندوق ها هستند تا نقدینگی برای رشد فعالیت خود جذب کنند.
(در واقع VC ها، زیست بوم استارت آپ ها را توسعه می دهند و از حمایت آن، با صبوری، بهره مند می شود)
حتما بخوانید: پیش بینی قیمت سهم «ذوب» در سال ۹۸
دانلود اساس نامه و فرم های ثبت و لیست صندوق های مجوز دار ۹۸
برای این که با اساس نامه، امیدنامه، فرم های تاسیس و فعالیت و انحلال و گزارش ماهانه آن ها آشنا شوید، به این لینک بروید. فهرست ۲۱۵ صندوق سرمایه‌گذاری مجوز دار ایران در سال ۹۸ در این URL در دسترس است.
(در سایت کدال، می توانید فهرست صدها صندوق مجوز دار را مشاهده کنید)
(برای مشاهده لیست کلیه صندوق های سرمایه‌گذاری خطر پذیر، بایستی در قسمت نوع شخصیت حقوقی، گزینه جسورانه را انتخاب کنید)
حتما ببینید:۲۲۰ صندوق سرمایه گذاری مختلط، بازارگردانی، درآمد ثابت و جسورانه
لیست صندوق های سرمایه گذاری جسورانه مجوز دار سال ۹۸
طبق اطلاعات مندرج در کدال، ۵ شرکت تا اردیبهشت ۹۸، موفق به دریافت مجوز از شرکت بورس شده اند. فهرست این شرکت ها به شرح زیر است:
صندوق سرمایه گذاری جسورانه ایده نو تک آشنا
- مدیرعامل: شرکت سبد گردان سهم آشنا
- شماره ثبت: ۱۱۵۳۳
- وب سایت: IR
- تاریخ ثبت: ۱۷ مهر ۹۶
- شناسه ملی: ۱۴۰۰۷۰۸۶۴۳۶
- تاریخ شروع مجور: ۱ مهر ۹۷
- تاریخ اتمام مجوز: ۱ مهر ۱۴۰۳
صندوق سرمایه گذاری جسورانه توسعه فناوری آرمانی
- مدیرعامل: شرکت تامین سرمایه تمدن
- شماره ثبت: ۱۱۵۳۷
- وب سایت: IR
- تاریخ ثبت: ۲۳ مهر ۹۶
- شناسه ملی: ۱۴۰۰۶۷۹۱۴۲۰
- تاریخ شروع مجور: ۴ آبان ۹۶
- تاریخ اتمام مجوز: ۱ مهر ۱۴۰۲
صندوق سرمایه گذاری جسورانه رویش لوتوس
- مدیرعامل: شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان
- شماره ثبت: ۱۱۴۷۹
- وب سایت: IR
- تاریخ ثبت: ۲۸ دی ۱۳۹۵
- شناسه ملی: ۱۴۰۰۶۴۴۱۴۲۹
- تاریخ شروع مجور: ۲۶ بهمن ۹۵
- تاریخ اتمام مجوز: ۵ دی ۱۴۰۲
صندوق سرمایه گذاری جسورانه یکم آرمان آتی
- مدیرعامل: شرکت مشاور سرمایه گذاری آرمان آتی
- شماره ثبت: ۱۱۴۸۰
- وب سایت: IR
- تاریخ ثبت: ۲۸ دی ۹۵
- شناسه ملی: ۱۴۰۰۶۴۳۶۷۳۵
- تاریخ شروع مجور: ۲۶ بهمن ۹۵
- تاریخ اتمام مجوز: ۱ دی ۱۴۰۲
صندوق سرمایه گذاری جسورانه یکم دانشگاه تهران
- مدیرعامل: شرکت توسعه سرمایه گذاری تهران
- شماره ثبت: ۱۱۵۷۹
- وب سایت: IR
- تاریخ ثبت: ۲۹ فروردین ۹۷
- شناسه ملی: ۱۴۰۰۷۵۱۶۸۳۵
- تاریخ شروع مجور: ۴ تیر ۹۷
- تاریخ اتمام مجوز: ۱۹ فروردین ۱۴۰۴
همان طور در که در اطلاعات ۵ شرکت بالا مشاهده می کنید، فاصله بین تاریخ شروع مجوز که شرکت فرا بورس ایران صادر کرده تا تاریخ اتمام مجوز، طبق قانون، ۷ سال است و پس از آن، مرکز، تصفیه و منحل می شود. اما این رویه در MF ها دنبال نمی شود.
تفاوت صندوق سرمایه گذرای جسورانه با صندوق سرمایه گذاری مشترک
در واقع VC ها به دنبال پروژه ها یا استارت آپ ها شرکت هایی می روند که بر اساس طرح تجاری عملیاتی، سود بالا دارند و نوآوری آن ها، سبب درآمد بالا در بازار رقابتی می شود. این VC ها معمولا بر اساس دارایی، اندازه و سطح و مرحله پیشرفت استارت آپ ها، سرمایه‌گذاری می کنند.
فرق آن ها با صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک (MUTUAL FUNDS) این است که شرکت های نوپا در دستور کار است نه شرکت هایی که سود دهی آن ها در بازارهای سنتی، تایید و تضمین و مشخص است. در واقع VC ها در هیات مدیره استارت آپ، یک کرسی هیات مدیره دارند. در واقع فرق VC ها با MF ها در زیست بوم ریسک پذیری و اینوست روی ایده های خلاق با ریسک پذیری بالا است و شما نباید انتظار سود ماهانه ثابت داشته باشید.
(۲ کتاب خوب برای آشنایی علاقمندان به این عرصه)
قیمت خرید هر بلوک در مجموعه های مشترک، حدود ۱ میلیون ریال است و می توانید بر اساس اساسنامه مجموعه، نسبت به خرید بلوک به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی اقدام کنید.
VC ها چگونه کار می کنند؟
نحوه فعالیت VC ها به این گونه است که بر اساس تشکیل هیات موسسان، تنظیم اساسنامه و کسب مجوز تاسیس از نهادهای ذیصلاح، اعتباری دهی (ACCREDIT) و راستی آزمایی (VERIFY) شده و پس از تعیین مدیر و هیات مدیره که در ادامه توضیح دادیم، فعالیت خود را آغاز کرده و پس از مدتی، نسبت به فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود اقدام کرده و جذب سرمایه می کنند.
با این سرمایه، به سمت ارزشیابی و شناسایی استارت آپ ها با ایده های جذاب قابل تجازی سازی رفته و در آن ها INVEST می کنند. هوش تجاری مدیران VC ها سبب می شود که ایده های طلایی و هیجان انگیز با سودآوری بالا شکار شده و روی آن ها برنامه ریزی کنند.
به منظور سود بالا با ریسک بالا در VC ها، باید طرح تجاری شرکت های نوپا به خوبی و دقیق بررسی شود تا وقتی پول به استارت آپ تزریق شد، ضمانت برگشت خوبی داشته باشد. در واقع VC ها، اینوست روی توسعه داریی های فکری و دارایی های نا ملموس (INTANGIBLE ASSET) مثل اپلیکیشن موبایل، نرم افزار و سهام شرکت های دانش بنیان را در دستور کار داشته تا با ایده و دانش، ارزش افزوده (VALUE ADDED) کسب کنند و سود (GAIN) شده را بین دارندگان واحد های خریداری شده، تقسیم کنند.
مقررات صندوق های سرمایه گذاری جسورانه
مقررات صندوق های VC که در ایران وضع شده است، تلاش می کند تا اکو سیستم (زیست بوم) فعالیت استارت آپ ها و ایده های جدید کارآفرینی در کشور را در صنعت جدید سرمایه‌گذاری خطر پذر (VENTURE CAPITAL INDUSTRY) تسهیل و تسریع کند و البته هنوز عموم مردم به خصوص جامعه سهامداران ایرانی، از این اکوسیستم و روش فعالیت و کسب درآمد و دوره بازگشت اینوست، آگاه نیستند که نیاز به اطلاع رسانی بیش تر متولیان امر در رسانه ملی دارد.
شرکت فرا بورس ایران، اساسنامه این مجموعه ها را نهایی کرد و از نظر ساختاری شبیه ساختار صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار ایران و از نظر محتوایی با آن تفاوت دارد.
- فعالیت این صندوق ها، جمع آوری منابع مالی و سرمایه‌گذاری در اوراق مالکیت اشخاص حقوقی
- دوره فعالیت آن از ابتدای نخستین روز کاری پس از دریافت مجوز سازمان بورس و ثبت در اداره ثبت شرکت ها قوه قضاییه آغاز و ۷ سال ادامه یافته و پس از پایان دوره فعالیت، تصفیه و منحل می شود.
- حداقل مبلغ موسسان در زمان تاسیس برای سرمایه اولیه، نباید از ۱۰ میلیارد ریال کم تر باشد.
- مجوز پذیره نویسی عمومی را سازمان بورس و اوراق بهادار صادر می کند.
- تجاری سازی ایده ها و دارایی ها از طریق تملک خرد یا مدیریتی
- مدیریت صندوق از طریق هیات مدیره و ارکان نظارتی شامل حسابرس انجام می شود.
- داشن ۳ شخص حقیقی یا حقوقی با پرداخت ۳۰ درصد سرمایه صندوق.
- تعیین قیمت اسمی هر واحد سرمایه‌گذاری در صندوق به مبلغ ۱ میلیون ریال
- امکان حضور در مجمع کلیه سهامداران صندوق وجود دارد.
- عدم واحد های سرمایه‌گذاری ممتاز بر خلاف MF ها.
- عمر صندوق ۷ ساله است.
- حضور دارندگان ۵۱ واحد های سرمایه گذاری صندوق برای رسمیت یافتن مجمع، الزامی است.
- هیات مدیره، شامل ۳ یا ۵ یا ۷ نفر شخص حقیقی یا حقوقی بوده که یکی از آن ها، رییس می شود و دیگران به انتخاب مجمع، برای مدت ۲ سال به عضویت هیات مدیره منصوب می شوند.
مدیریت صندوق سرمایه گذاری جسورانه
طبق قانون، مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه توسط یک شخص حقوقی مجرب و متخصص انجام می شود که سابقه فعالیت در این صنعت را داشته و به تایید مجمع می رشد. مدیریت این مجموعه، حق تصمیم گیری در مورد دارایی ها در چارچوب اساسنامه دارد.
مدیر این مجموعه، هیچ الزامی به دریافت مجوز سبدگردانی مشابه آن چه که در بازار بورس ایران وجود دارد، نیست. کمیته سرمایه گذاری در این صندوق ها باید تشکیل شود و بر روند سرمایه‌گذاری ها، نظارت کند. تغییر مدیر این مجموعه، به دلیل استعفا، ورشکستگی، انحلال شخصیت حقوقی مدیر صندوق و حکم مراجع قضایی، امکان پذیر است و مواففت دو سوم دارندگان واحد ها سرمایه‌گذاری، برای تغییر مدیریت، الزامی است.
ثبت VC ها نیازمند مجوز از شرکت فرا بورس ایران است.
وظیقه مدیر VC چیست؟
طبق اساسنامه ای که سازمان بورس به عنوان متولی ثبت و نظارت این مجموعه های اقتصادی، تعریف کرده است، تبصره: مدیر صندوق باید پس از ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و ارائۀ مدارک مربوطه، صندوق را نزد سازمان به عنوان نهاد مالی به ثبت رسانده و مجوز فعالیت آن را از سازمان دریافت نماید.
سهامداران اصلی صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر
- ۳۰ درصد کل واحد های صندوق باید در اختیار موسسان باشد و در طول مدت فعالیت، ان ها را حفظ کنند.
- حداقل ۱ درصد کل واحد های صندوق باید در مالکیت مدیر صندوق باشد و در طول تصدی خود، حفظ کند.
- امکان سرمایه گذاری حسابرسان در VC ها وجود ندارد.
نقل و انتقال واحد های سرمایه گذاری در VC ها
برای نقل و انتقال واحد های سرمایه‌گذاری در VCها، شما می توانید از ساز و کار های بورسی و فرا بورسی استفاده کنید. یعنی هم در بازار بورس و هم خارج بازار بورس. اما نباید انتظار بازگشت پولی که برای کسب سود گذاشتید، در کوتاه مدت را داشت و باید خیلی صبور بود. در بازار بورس، اصطلاحی است که مطرح می شود: بورس، بازار انتقال سرمایه از سهامداران عجول به سهامداران صبور است. استراتژی «وارن بافت»، البته، منظور خرید سهام خوب در زمان خوب با رعایت بازه تثبیت حد ضرر و فروش در زمان عالی است. این قضیه برای VC ها نیز حاکم است.
در سرمایه گذاری در VC ها باید «خیلی صبور» بود.
حتما بخوانید: با ۵۰ اصطلاح بازار بورس آشنا شویم
پذیره نویسی صندوق سرمایه گذاری جسورانه ی
افرادی که حاضر به پرداخت پول برای مشارکت در یک کسب و کار پر ریسک هستند و ریسک پذیر می باشند، بعضا از اختصاص نقدینگی در صندوق های وی سی چون ریسک و سود بالا دارند، استقبال می کنند و به سمت استارت آپ ها می روند.
در حالی که قرار بود در سال نود و شش، صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر بیش از یک هزار میلیارد تومان نقدینگی جذب کنند، اما وضعیت اقتصادی کشور و افزایش نرخ ارز و رکود تورمی و عدم استقبال بازار و جذابیت بازار های موازی سبب شد که این صندوق ها عاجز ار جذب ۵ درصد این مبلغ باشند.
این نشانی می دهد که ۸ میلیون دارنده کد بورسی در ایران و ۱۰۸ کارگزاری فعال در ۳۱ استان کشور، رغبتی برای سرمایه‌گذاری در استارت آپ ها و صندوق های سرمایه‌گذاری خطر پذیر ندارند.
در پنجم خرداد ماه سال ۹۷، رییس سازمان بورس گفته بود که صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه بر استارت آپ های غیر دانش بنیان تاکید دارد و یک موفقیت در بازار سرمایه است. در ایران، ۳۵۵۰ شرکت دانش بنیان تا سال ۱۳۹۷ ثبت شده است.
همراهان گرامی
اگر شما هم علاقمند به فعالیت در این مجموعه های تازه تاسیس در کشور به منظور مشارکت در اقتصاد دیجیتالی استارت آپ ها هستید، توصیه می کنیم که با مراجعه به سایت مجموعه های دارای مجوز، از روند فعالیت، اگاهی یافته و از طریق سامانه CODAL.IR، در جریان روند کسب و کار آن ها قرار بگیرید. انجمن صنقی کارفرمایی صندق ها و نهاد های سرمایه گذاری خطر پذیر که سال ۱۳۸۸ تاسیس شد نیز مشاور خوبی برای عاشقان سود بالا با ریسک بالا است.
امیدواریم در سال «رونق تولید»، به منظور حمایت از اقتصاد مقاومتی و کاهش شمار بیکاران دانش اموخته، حمایت گسترده از VC ها در دستور بورس و بانک مرکزی و دولت و مجلس قرار بگیرد تا مهاجرت معکوس مغزها و بالندگی اقتصاد دانش بنیان را در ایراان عصر ۱۴۰۰ شاهد باشیم.
