همه چیز درباره توقف و بازگشایی نمادها در بورس و فرابورس

توقف و بازگشایی نماد های سهام در بازار بورس ایران، دلایل مختلفی دارد و این دلایل، تاثیر زیادی در مسدود شدن یا توقف یا بازگشایی نماد داشته و روی قیمت سهم نیز  در کوتاه مدت، موثر است. به دلیل این که دامنه نوسان سهام در بازار بورس ایران، بین ۵  تا ۱۰ درصد است، لذا دلایلی که برای توقف و بازگشایی سهام شاهد هستیم، زمینه نوساناتی بعضا تا ۲۰ درصد را در چند روز، فراهم می کند.

با توجه به رکورد زنی پی در پی شاخص کل بورس در بهار و تابستان ۹۸ و افزایش شمار دارندگان کد بورسی در ایران، گزارش  امروز  اقتصاد شهروند به یکی از مهم ترین موضوعات در بورس اشاره می کند تا تازه وارد ها، در این زمینه، اطلاعات خوبی در اختیار داشته باشند.

اگر شما مخاطب گرامی نیز درباره پیام های ناظر  مبنی بر باز و بسته  شدن نماد ها، تجربه و دیدگاهی دارید، مراتب را از طریق بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید.

با ما همراه باشید.

حتما بخوانید : آموزش تصویری جامع و حرفه ای سایت TSETMC.com

داستان نماد های توقف و بازگشایی

هر سهمی در بازار بورس یا فرابورس یا حتی بورس کالا، با یک نماد شناخته می شود. مثلا نماد سهم سرمایه گذاری صدر تامین، تاصیکو است. تاصیکو، نخستین عرضه اولیه سال ۹۸ بود که سود شیرین ۲۰ درصد را ظرف ۴ روز به  سهامداران داد و ۴۰۸ هزار نفر در عرضه اولیه آن شرکت کردند. یا نماد شرکت ذوب آهن، ذوب است. یعنی اگر ما بخواهیم اطلاعات خرید و فروش و قیمت هر سهم را در بورس بدانیم، باید در سایت tsetmc.com، سراغ نماد آن شرکت برویم. اطلاعات کدال، تعیین کننده باز و بسته بودن سهام است.  پس حتما گزارشات کدال  را مطالعه کنید.

اطلاعات نماد، واقعیت روز سهم در بازار سرمایه را نشان می دهد اما تغییرات بنیادین را باید در صورت های مالی شرکت در سامانه  جامع ناشران یا کدال  codal.ir پیگیری  کرد.

(نماد سهم ذوب در بازار بورس در ۱۸ اردیبهشت ۹۸ را مشاهده می کنید. نماد در وضعیت «مجاز» است و خرید و فروش سهم در سامانهtsetmc.com  در جریان است)

برای آشنایی  با نماد ها، بایستی با سامانه تی اس ایی آشنا شوید که روزانه میلیون ها هموطن برای بررسی  قیمت بیش از ۵۰۰ شرکت بورسی، به آن مراجعه می کنند.

پس، برای این که متوجه شوید که وضعیت یک نماد در بورس به چه صورت است، به سامانه TSETMC.com رفته و اطلاعات لازم را دریافت می کنید.

برای این که بدانیم، دلیل باز و بسته شدن نماد یک سهم چیست، باید به بخش پیام ناظر مراجعه کرده و ساعت و تاریخ انتشار  پیام را مشاهده کنید. از طریق پیام ناظر، جزییات بیش تری درباره توقف یا بازگشایی نماد ارائه می شود. مثلا نماد ذوب از ۲۲ اسفند ۹۷ تا ۹ اردیبهشت ۹۸، ۶ بار باز و بسته شده است.

هر بار به یک دلیل بوده است. مثلا:

• علت بازگشایی نماد در ۹ اردیبهشت، افشای اطلاعات با اهمیت عنوان شده است. حراج قیمتی نیز با محدوده نوسان و پیش گشایش ۳۰ دقیقه یک مرحله ای انجام شده است.
• علت توقف نماد در ۲۶ اسفند ۹۷، افشای اطلاعات  با اهمیت بوده و ناظر اطمینان داده که نماد تا ساعت۱۰ روز بعد، بازگشایی خواهد شد.

وضعیت ۴ گانه نماد ها در بازار بورس و فرابورس ایران

نماد ها در بازار بورس و فرا بورس در یکی از حالت های چهار گانه زیر هستند. این اطلاعات همان طور که گفتیم در تابلو هر نماد در سایت TSETMC.com در دسترس است و قابل مشاهده خواهد بود:

• وضعیت مجاز: به این معنی است که  نماد مورد نظر، عادی و جریان خرید و فروش در ساعت معاملاتی روی آن امکان پذیر است. ساعت معاملاتی در بورس و فرابورس، ۹ تا ۱۲:۳۰ و در بورس کالا، از ۹ تا ۱۵:۳۰ است.
• وضعیت مجاز-محفوظ: با وضعیت مجاز، تفاوت دارد. به این معنی است که نماد مورد نظر، مدتی بسته بوده  و امکان معامله روی آن وجود نداشته است.  اکنون با ارائه اطلاعات و تایید ناظر نماد، سهم آماده  معامله می شود و در وضعیت پیش  بازگشایی قرار دارد. در این حالت، شما می توانید در سامانه معاملات آنلاین خود که در سایت کارگزاری مشاهده می کنید، نسبت به ثبت سفارش خرید یا فروش اقدام کنید. یعنی ثبت سفارش، مجاز است.
• وضعیت مجاز-متوقف: به این معنی است که این نماد، غیر قابل معامله بوده امکان سفارش گیری روی سهم وجود ندارد. سهم، باید مشمول یکی از دلایل بسته شدن نماد باشد که در ادامه اشاره شده است.
• وضعیت ممنوع: نمادی که در این وضعیت قرار دارد، یعنی امکان معامله روی آن میسر نیست و  باید صبر کنید تا به وضعیت مجاز برسد.

دلایل توقف نماد و مدت زمان توقف نماد

• برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام یک شرکت (زمان توقف: ۲۴ ساعت قبل )
• برگزاری جلسه هیات مدیره در خصوص افزایش سرمایه (زمان توقف: ۲۴ ساعت قبل)
• سر رسید پرداخت سود علی الحساب اوراق بهادار و اوراق مشارکت  (زمان توقف: حداکثر ۴۸ ساعت قبل)
• تغییر طبقه بندی اوراق بهادار از تابلو یا تالاری که در آن فعالیت دارد به صورت صعودی یا نزولی (زمان توقف: ۴۸ ساعت)
• عدم رعایت ضوابط اطلاع رسانی مطابق مقررات (حداکثر ۷۲ روز متوقف می ماند)
• اظهار نظر «مردود» یا «عدم اظهار نظر» حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت های مالی یا حساب های اوراق بهادار (نماد تا رفع ابهامات، متوقف می ماند)
• گمانه زنی درباره دستکاری قیمتی یا تخلف در معاملات یک نماد که به تایید ناظر برسد (حداقل ۲۴ ساعت متوقف می ماند)
• ارائه اطلاعات با اهمیت در خصوص تغییر سود از سمت شرکت (پس از  ارائه  اطلاعات، بازگشایی می شود)

ماده ۱۵ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات بورس چه می گوید؟

سهامداران، معمولا درباره توقف و بازگشایی نماد ها، به ماده ۱۵ قانون بورس، استناد می کنند. این قانون می گوید:

• نماد یک سهم، ۲۴ ساعت قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام، بر اساس اطلاعیه دعوت به مجمع، متوقف می شود.
• نماد یک سهم، ۲۴ ساعت قبل از برگزاری جلسه هیات مدیره برای افزایش سرمایه متوقف می شود.
• نماد یک سهم، ۲۴ ساعت قبل از سر رسید پرداخت سود علی الحساب ، متوقف می شود.

منظور از ۲۴ ساعت، ۲۴ ساعت در روز کاری است. مثلا اگر سهمی، روز ۲ شنبه، جلسه مجمع دارد، ساعت ۱۲:۳۰ روز شنبه، اخرین  روز معاملاتی قبل از  برگزاری مجمع است و ۵ شنبه  و جمعه، محاسبه نمی شود.

دلایل ۴ گانه توقف نماد ها بر اساس صورت سود و زیان

اگر  نمادی، یکی از شرایط  زیر را داشته باشد، توسط ناظر، متوقف می شود:

• اگر سود یا زبان اعلامی نماد به نسبت آن چه که قبلا پیش بینی کرده بود، بیش از ۲۰ درصد تغییر داشته باشد.
• اگر سود یا زبان اعلامی نماد بر اساس عملکرد واقعی که قبلا پیش بینی کرده بود، بیش از ۲۰ درصد تغییر داشته باشد.
• اگر سود و زبان، قابل اعمال بر اساس اولین پیش بینی ارائه شده نسبت به  سود و زیان قابل اعمال بر  اساس آخرین پیش بینی یا عملکرد واقعی سال  مالی قبل، بیش از بیست درصد باشد.
• اگر خرید و فروش دارایی ثابت یا سهام به صورتی که قیمت تمام شده آن بیش از ۲۰ درصد ارزش مجموع دارایی ها بر اساس آخرین اطلاعات افشا شده ناشر پذیرفته شده باشد، نماد متوقف خواهد شد.

در چه مواردی، یک نماد تعلیق می  شود؟

• اگر بنا به اعلام سازمان حسابرس و بازرسی قانونی نسبت به صورت های مالی ناشر پذیرفته  شده، «اظهار نظر مردود» یا «عدم اظهار نظر» ارائه شده باشد.
• اگر تعلیق پذیرش، طبق دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس باشد.
• ابهام اساسی در شفافیت اطلاع رسانی ناشر مشاهده شود، سهم تا رفع ابهام، تعلیق می شود.

سازمان بورس، باید دلیل توقف هرسهم را تا پایان روز معاملاتی بعد، اطلاع رسانی کند.  ۱۵ دقیقه  قبل از بازگشایی، باید پیام ناظر منتشر شود.  دلایل توقف و فهرست سهم های متوقف را در این لینک به صورت روزانه مشاهده کنید.

بازگشایی نماد های متوقف شده در چه شرایطی  است؟

• حداکثر ۴۸ ساعت کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی، سهم بازگشایی می شود و بدون محدودیت نوسان است.
• حداکثر ۴۸ ساعت کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی موضوع آن، غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود باشد، با محدودیت دامنه نوسان است.
• حداکثر ۴۸ ساعت کاری، پس از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده که تصمیم آن به تغییر سرمایه منجر نشود، با اعمال محدودیت دامنه نوسان، بازگشایی می شود.
• حداکثر ۴۸ ساعت پس از  برگزاری مجمع عمومی در خصوص تغییر سرمایه یا هر اطلاعاتی به منظور  تامین مالی، نماد بازگشایی می شود و بازگشایی، مشروط به افشای پیش بینی پس از اعمال اثر تغییرات سرمایه  است و نماد، بدون محدودیت دامنه نوسان باز میشود.
• بازگشایی سهمی که مشمول ماده ۱۶ بورس است، پس از افشای اطلاعات، بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.
• اگر سهمی، قبل از سر رسید پرداخت سود علی الحساب، متوقف شده باشد، در روز معاملاتی پس از سر رسید، بازگشایی خواهد شد.
• اگر سهمی، مشمول دلایل تعلیق بود، بازگشایی مجدد سهم و چگونگی اعمال محدودیت دامنه نوسان، توسط سازمان بورس تعیین می شود.  Pdf دستور العمل اجرایی  نحوه انجام معاملات در بورس را دانلود کرده و مطالعه کنید.

چرا نماد ها متوقف یا بازگشایی مجدد می شوند؟

دلایل مختلفی وجود دارد. اما مهم ترین دلیل آن، به فلسفه فعالیت در بازار سرمایه مرتبط است که آن، شفاف سازی اطلاعات است.

در شرکت های بورسی، شفاف سازی اطلاعات، بسیار مهم است و در واقع بر اساس اطلاعات  و شفاف سازی صورت گرفته، سهامداران به خرید یا فروش سهم، متقاعد می شوند. باز و بسته شدن نماد ها نیز بر همین اساس صورت می گیرد تا با بسته  شدن سهم، اطلاعات بهتر و بیش تری در اختیار سهامداران بالقوه و بالفعل قرار گرفته و آن ها را برای تصمیم گیری بهتر و بیشتر و هم چنین رایزنی با مسئولان شرکت، یاری دهد.

بسته شدن یا توقف نماد این فرصت ما را به سهامدار می دهد تا درباره اتفاقات شرکت به  خصوص صورت های مالی که سود یا زیان شناسایی کرده است، رایزنی کنند و این اطلاعات را برای تصمیم گیری در سهامداری یا فروش یا نوسان، لحاظ کنند. اگر در خرید و فروش سهام  یک شرکت، به  هر دلیلی، تخلفی مشاهده شود، این تخلف توسط ناظر هم  نماد  بررسی و او می  تواند اعمال قانون کند.

مثلا اگر قیمت یک سهم در طول روز،  به صورت تصنعی بالا یا پایین رود و حجم معاملاتی به اندازه ای نباشد که بخواهد قیمت ثبت شده پایانی را برای روز بعد، تعیین کند، ناظر می تواند نسبت به لغو کلیه خرید و فروش ها اقدام کند. این اتفاق برای سهم تکنار، بارها رخ داده اما منجر به بسته شدن یا توقف طولانی مدت سهم نشده است. اما توقف طولانی مدت سهم را در  شرکت صنایع دریایی  ایران (خصدرا) بار هم در سال های اخیر شاهد بودیم.

(دلایل توقف وبازگشایی تکنار)

(دلایل توقف و بازگشایی سهم خصدرا)

آیا توقف طولانی مدت نماد ها مناسب است؟

توقف طولانی مدت یک سهم، نه به نفع شرکت است و نه سهامدار خرد یا سهامدار عمده حقیقی یا حقوقی. چرا که ریسک نقدشوندگی را افزایش داده و پرستیژ شرکت را در میان هم گروهی ها و کل بورس تحت تاثیر قرار می دهد.  سهمی که به مدت طولانی متوقف باشد، اگر  چه از روند های نزولی شاخص کل در امان می ماند، اما در روند های صعودی نیز، شانس افزایش  قیمتی را نداشته و خواب سرمایه سهامداران را به دنبال دارد.

معمولا توقف طولانی مدت سهم ها در زمان مجمع یا افزایش سرمایه رخ می دهد و گاها  تا چند هفته و ماه، ادامه می یابد. اگر احتمال می دهید که خرید سهم مورد نظر، منتج به بسته شدن طولانی مدت برای افزایش سرمایه یا تعدیل قیمتی می شود، با بررسی صورت های مالی و سابقه باز و بسته شدن نماد، نسبت به خرید اقدام کنید.

حتما بخوانید: با ۱۰۸ کارگزاری بورس در ۳۱ استان کشور آشنا شویم

همراه گرامی

اگر  با مطالعه دقیق این گفتار و بررسی لینک ها، با سوالی روبرو شدید، مراتب را از طریق بخش کامنت به  اطلاع کارشناسان ما برسانید. شاخص کل بورس در کانال صعودی قرار داشته  و رسیدن به مرز ۵۰۰ هزار  واحد تا سال  ۱۴۰۰ هجری خورشیدی، در دسترس است. سهامداری با رعایت حد ضرر را به جای نوسان گیری، توصیه می‌کنیم.