۵۰ اصطلاح مهم بورس ؛ از عرضه اولیه و پرتفو تا EPS، DPS و P/E

صفر تا صد مفاهیم اولیه بورس

بورس ایران تا پایان سال ۹۷ بیش از ۹ میلیون بورس باز دارد که البته درصدی از آن فعال هستند. ۱۰۹ کارگزاری در ۳۱ استان کشور فعالیت دارد و بیش از ۵۰۰ نماد شرکت های بورسی در بازار بورس و فرابورس ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار مشغول به فعالیت هستند و شما می توانید از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ با ورود به سامانه TSETMC.COM نسبت به خرید و فروش سهام از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری ها اقدام کنید. دریافت کد بورس ، رایگان است و ۲۴ ساعت طول می کشد. بازده بیش از ۸۰ درصد بورس در سال ۹۷ نشان از روزهای خوبی برای بورس بازان صبور و تحلیل گر در سال های آتی می دهد.

در بازار بورس ، شما صبح تا شام با یک سری اصطلاحات حسابداری، اقتصاد خرد و اقتصاد کلان مواجه هستید که فهم آن کار سختی نیست و گزارش امروز سایت، شما را با ۵۰ اصطلاح متداول و مهم که در خرید و فروش سهام و فعالیت در بازار بورس به آن نیاز دارید آشنا می کند. با مطالعه این گفتار، شما از خرید کتاب های آموزش اصطلاحات بورس ، بی نیاز می شوید.

حتما بخوانید : مفاهیم و اصطلاحات حسابداری و حسابداری

( هر روز  نماد  های پربیننده و پر  مشتری بورس را در سایت  TSETMC مشاهده کنید)

(قیمت سهام همه شرکت ها را با دانستن نماد هر شرکت مشاهده  کنید)

(سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی بورس)

(تالار مجاری بورس ایران برای آشنایی با اصول خرید و فروش و سرمایه گذاری در بورس)

(سامانه کدال برای مشاهده آنلاین و رایگان کلیه صورت های مالی و تحلیل حسابدار رسمی شرکت های بورس)

لذا به شما توصیه می کنیم این صفحه را بوک مارک کرده و همواره به آن رجوع کنید و به دوستان تازه کار خود در بورس هم از طریق تلگرام و اینستاگرام ارسال کنید. اگر با سوالی هم روبرو شدید از طریق کانال های ما در شبکه های اجتماعی در تماس باشید.

با ما همراه باشید.

اصلاحات بورس اوراق بهادار

کد بورس چیست؟

کد بورس یک عدد است که مثل کد ملی، برای هر شهروند ایرانی یا اتباع مجاز کشورهای خارجی صادر می شود و مجوز معامله در بازار بورس است. شرط لازم برای فعالیت در بازار بورس ایران، داشتن کد بورس است. شما باید به یکی از کارگزاری های بورس در ۳۱ استان کشور مراجعه و با پر کردن فرم درخواست کد بورس ، کد را دریافت کنید که ۲۴ ساعت بیش تر زمان نمی برد.

با داشتن کد بورس ، قادر خواهید بود تا دسترسی معاملات آنلاین را از کارگزاری ها دریافت کنید. با دسترسی معاملات آن لاین، می توانید به صورت اینترنتی نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنید. خرید و فروش سهام به صورت اینترنتی است و شما را از مراجعه به تالار حافظ و مراجعه حضوری به کارگزاری ها و سازمان بورس ، بی نیاز می کند. سامانه معاملاتی مثل سامانه معاملاتی کارگزاری بانک پاسارگاد، یک پنل اینترنتی است که شما با کد کاربری و رمز عبور خود به آن وارد شده و نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنید. همه کارگزاری ها نیز، آموزش رایگان کار با سامانه معاملات آنلاین را به شما آموزش می دهند.

ساعت کار بورس چند است؟

شما در طول هفته به جز روزهای تعطیل رسمی، می توانید از ساعت ۹  صبح تا ۱۲:۳۰ نسبت به خرید و فروش سهام مجاز اقدام کنید. از ساعت ۸:۳۰ نیز سفارش گیری انجام می شود.

برگه سهام چیست؟

برگه سهام، برگه ای است که نشان می دهد شما در روز فلان، از کدام نماد (شرکت) چه تعداد سهم در اختیار دارید. برگه سهام را کارگزاری ها صادر می کنند و هر کارگزاری ناظر، می تواند برگه سهام شما را صادر کند. یعنی اگر شما از کارگزاری پارسیان نسبت به خرید سهام X اقدام کردید، نمی توانید صرفا به دلیل کار کردن با کارگزاری بانک کشاورزی، نسبت به دریافت برگه سهام X خود اقدام کنید. برگه سهام، اعتباری ندارد. چرا که شاید شما پس از خرید سهم X و دریافت برگه سهم آن، همان لحظه نسبت به فروش آن اقدام کنید. این برگه،سند خوبی برای ضمیمه  کردن به مدارک درخواست ویزای شنگن است.

بازار اولیه چیست؟

اصطلاح مهمی در بورس داریم به نام بازار اولیه. بازار اولیه، بازاری است که شرکت هایی که تازه در بورس پذیرش شده اند، بخشی از سهام آن ها آنجا عرضه می شود و در این بازار پذیره  نویسی می شوند.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه بر  خلاف بازار اولیه، بازاری است که سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار می گیرد.

قیمت اسمی چیست؟

قیمت اسمی، همان قیمت اولیه سهم  در بازار اولیه بوده و در ایران،  قیمت اسمی هر اسم، ۱۰۰۰ ریال است. این فقط قیمت اسمی سهم است و سهامداران در روز نخست برای خرید سهام این شرکت، مبلغ ۱۰۰۰ ریال پرداخت می کنند. این عدد، مبنای افزایش  سرمایه و تجدید ارزیابی دارایی های شرکت های بورسی است.

منظور از پرتفو یا پرتفولیو چیست؟

منظور از پرتفو یا پرتفولیو (PORFTOLIO) آن است که شما به جای خرید سهام یک یا دو شرکت (نماد) در بورس ، سبدی تشکیل داده و بر اساس سرمایه ای که در اختیار دارید، ترکیبی از سهام شرکت های مختلف در گروه های گوناگون صنعتی و خدماتی را خرید کنید تا ریسک سرمایه گذاری شما در بازه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کاهش یابد.

بورس بازها، تک سهم شدن را توصیه نمی کنند. حتی اگر شرکت مورد نظر شما، استخراج کننده طلا در ایران باشد! دلایل زیادی هم برای این موضوع است که در بحث نمی گنجد. بعضی از سهام، در گروه  غذایی، بیمه، بانکی، تجهیزاتی، سیمانی، دارویی، گردشگری، پتروشیمی، پالایشگاهی و شیمایی تقسیم بندی می شوند و این گروه ها در طول سال،  فرا خور تصمیمات سیاسی و اقتصادی دولت و لایحه بودجه و نوسانات ارزی و اول سالی و پایان سالی،  دست خوش تغییرات می شوند. بنابراین، برای  حفظ ریسک متعادل سبد شما، داشتن ترکیب از این سهام الزامی است.

سبد گردان یا مدیریت پرتفو کیست؟

سبد گردان فردی است که مدیریت سبد شما را بر عهده می گیرد. مثلا شما ۱۰۰ میلیون تومان نقدینگی دارید و این مبلغ را در اختیار سبد گردان یا به صورت شخصی یا در صندوق های سرمایه گذاری قرار داده و نسبت به خرید و فروش سهام برای شما اقدام می کند. این فرد، PORTFOLIO  MANAGEMENT انجام می دهد که در بورس و حسابداری، معنا و مفهوم خاص خود را دارد.

منظور از شرکت کارگزاری چیست؟

منظور از شرکت کارگزاری  (STOCK BROKERAGE FIRM) بنگاه های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام از طریق آن ها انجام شده و آن ها وکیل تام الاختیار فروشنده و خریدار هستند. کارگزاری،  رابط بین شما (سهامدار)  و بورس بوده و  از خرید و فروش شما، درصدی کسر می کنند. شما بدون کارگزار،  امکان خرید و فروش سهام را ندارید.

بنابراین برای خرید سهام، باید از طریق دسترسی معاملات آنلاین خود، حساب خود را شارژ کنید و سپس نسبت به خرید سهام اقدام کنید. پول واریزی باید به حساب کارگزاری رفته و از آن طریق وارد حساب شما شود. در هر یک از زمینه های بورس ، کالا وانرژی،  کارگزاران می بایست مجوز های مربوطه را اخذ کنند.

برخی از کارگزاران علاوه بر خدمات معاملات سهم، خدماتی مثل، صندوق سرمایه گذاری، آموزش، مشاوره، سبد گردانی را ارائه می دهند. جزییات  بیش تر را در SEO.IR دنبال  کنید.

منظور از نماد شرکت بورسی چیست؟

هر  شرکتی در بازار بورس ، با یک نماد شناخته می شود تا شما برای نام بردن و صدا کردن و نوشتن و درخواست خرید و فروش سهام آن شرکت، نیاز نباشد اسم کامل قانونی  شرکت را بدانید. مثل شرکت صنایع دریایی ایران در بازار بورس ایران با نماد خصدرا شناخته می شود یا شرکت پلی اکلیل اصفهان با نماد شپلی شناخته می شود.

بنابراین دانستن نمادها برای خرید و فروش سهام الزامی است. حرف اول هر نماد، بیان کننده گروهی است که در بورس در آن حوزه فعالیت است. مثلا نماد شرکت صنایع غذایی مینو (غمینو) بوده که نشان می دهد این شرکت در حوزه غذایی فعالیت دارد. با نماد شرکت خودروسازی سهامی تولید اتومبیل –سایپا، خساپا است که نشان می دهد در گروه خودرویی قرار دارد.

بیش از ۵۰۰ نماد در ده ها دسته است که توصیه می شود آن ها را فرا بگیرید. دانستن نماد، برای پیدا کردن صورت های مالی،  ترازنامه ها،  صورت سود و زیان و آشنایی با وضعیت فعلی و تحلیل آینده سهم در سامانه کدال، الزامی است.

• نماد گروه های واسطه گری مثل لیزینگی ها و بانک ها با و آغاز می شود. مثل لیزینگ سایپا (ولساپا) یا بانک صادرات (وبصادر) یا بانک ملت (وبملت) یا شرکت سرمایه گذاری غدیر (وغدیر)
• نماد گروه های سیمانی با س شروع می شود. مثل شرکت سیمان فارس (سفارش) یا سیمان تهران (ستران) یا سیمان شرق (سشرق).
• نماد گروه فلزات با ف شروع می شود. مثل صنایع آذرآب اراک (فاذر) یا شرکت لوله و ماشین سازی ایران (فلوله) یا شرکت فولاد مبارکه اصفهان (فولاد).
• نماد گروه قندی با ق شروع می شود مثل شرکت قند پارس (قپارس) یا قند قزوین (قزوین) یا قند شیروان (قشیر).
• نماد گروه صنایع شیمایی با ش شروع می شود. مثل شرکت پتروشیمی اراک (شاراک)، شرکت پتروشیمی اصفهان (شصفها)، شرکت پالایش نفت لاوان (شاوان).
• نماد گروه خودرویی با خ شروع می شود. مثل شرکت ایران خودرو (خودرو)، شرکت پارس خودرو (خپارس)، شرکت کاوه (خکاوه)، شرکت زامیاد (خزامیا).
• نماد گروه صنایع غذایی به غیر از قند با غ شروع می شود: مثل صنعتی بهشهر (غبشهر)، شرکت شیر پاستوریزه پگاه خراسان (غشان)  و یا شرکت پارس مینو (غپینو).
• نماد گروه محصولات دارویی با دال شروع می شود مثل داروسازی اکسیر (دلر) یا داروسازی البرز (دالبر) یا داروسازی جابر این حیان (دجابر).

برخی از شرکت های بورسی از این قاعده پیروی نمی کنند. مثل شرکت ذوب آهن اصفهان (ذوب) یا شرکت انفورماتیک ایران (رانفور) یا شرکت داده پردازی ایران (مداران).

منظور از سال مالی چیست؟

عبارت است از یک سال که ابتدای آن شروع فعالیت مالی و انتهان آن پایان فعالیت مالی است. برای محاسبه سود یا زیان شرکت های پذیرفته شده در بورس ،  سال مالی را تعیین می کنند که یک دوره خاص است. در پایان آن دوره، اعضای هیات مدیره موظف به گزارش دهی راجع به عملکرد خود در آن دوره و ارائه پیش بینی از عملکرد آتی شرکت هستند.

منظور از شاخص کل چیست؟

شاخص کل بورس ایران را دماسنج اقتصاد ایران می خوانند. اگر چه حسابداران حرفه ای و اقتصاد دانان نخبه معتقد هستند که چون ۵۰۰ تا ۷۰۰ شرکت بزرگ و کوچک از گروه های مختلف کشور در بازار بورس حضور دارند و بخش عظیمی از اقتصاد ایران در بازار بورس نیست، لذا شاخص کل بورس را نمی توان دما سنج اقتصاد ایران دانست. به هر حال، شاخص کل، وضعیت بازار را در روز و ماه و سال نشان می دهد. شاخص کل بورس که در سال ۹۵ زیر ۱۰۰ هزار واحد بود در سال ۹۷ از مرز ۱۷۰ هزار واحد  هم  گذشت و پیش بینی ها برای شاخص کل بالای ۲۰۰ هزار واحد از سال ۹۸  حکایت دارد.

شاخص کل، بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغییرات مثبت و منفی آن، نشان گر تغییرات مثبت یا منفی کل بازار است. برای محاسبه بازدهی بازار طی ماه گذشته، می توان درصد رشد شاخص را از ابتدا تا انتهای ماه در نظر  گرفت. شاخص کل را بعضا دست کاری می کنند تا افت یا صعود سهام در بورس ، مصنوعی نشان داده شود.

فرق شاخص مالی با شاخص صنعتی چیست؟

فرق شاخص مالی با شاخص صنعت این است که شاخص مالی از نظر حسابداری بورس ، روند بازدهی شرکت های سرمایه گذاری را نشان می دهد و شاخص صنعت، روند بازدهی شرکت های غیر سرمایه گذاری را نشان می دهد. بنابراین: شاخص صنعتی = شاخص کل – شاخص مالی.

منظور از شاخص ۵۰ شرکت فعال چیست؟

اصطلاحی در اقتصاد و حسابداری بورس است به معنای ۵۰ شرکت فعال، این اصطلاح در واقع گزارشی است که سازمان بورس اعلام می کند و وضعیت معامله شرکت ها و ضریب نقد شوندگی ۵۰ شرکت فعال تر را اعلام کرده و این شاخص، بازگو کننده روند رشد شرکت ها است.

منظور از شاخص بازده نقدی چیست؟

منظور از شاخص بازده نقدی، بازدهی شرکت ها به جهت بازده سود خالص را نشان می دهد.

منظور  از EPS چیست؟

ای پی اس، کلمه ای است  که شما صبح  تا شب در بورس و رسانه ها می شنوید و می خوانید. منظور از EPS سود شرکت  به ازای هر سهم است. هر شرکت در بازار بورس ، اول سال مالی، سود تخمینی خود را بر اساس نظر هیات مدیره اعلام می کند و در CODAL.IR‌ منتشر می کند. این سود با محافظه کاری اعلام می شود. لذا این سود پیش بینی  شده، در قیمت سهام تاثیر بسیاری دارد. برای این که EPS  را بدست  آورید، باید سود خالص شرکت را بر تعداد سهام تقسم کنید.

در واقع EPS، سود هر سهم پس از کسر مالیات  بوده و با DPS فرق دارد. فهم درست EPS‌مثبت یا منفی می تواند در تحلیل بنیادی شما در وضعیت خرید یا فروش سهام یک شرکت تاثیر داشته باشد.

منظور از تعدیل سود چیست؟

منظور از تعدیل سود،  تغییرات سود پیش بینی شده طی سال مالی را تعدیل سود می گویند. همان طور که در بالا توضیح دادیم، در ابتدای یک سال مالی، هیات  مدیره  شرکت،  پیش بینی سود را ارائه داده و مقدار EPS مشخص می شود. بسته  به روند عملکردی شرکت، EPS به  وضعیت دقیق تر نزدیک تر می شود. تعدیل ها یا مثبت  هستند یا منفی.

• تعدیل مثبت در بازار بورس یعنی این که EPS افزایش یافته و شرکت سود ده است.
• تعدیل منفی در بازار بورس یعنی این که EPS کاهش یافته و زیان از سود پیشی گرفته است.

تعدیل های مثبت و منفی در دوره اعلامی، نباید تاثیر ژرف و شگرف روی تصمیم  شما در خرید یا فروش سهام شرکت ها بگیرد و تحلیل شما باید بر مبنای فاکتور سود آتی باشد.

منظور از این که یک نماد بسته می شود چیست؟

منظور از بسته شدن یک نماد آن است که ناظر سهم، تصمیم می گیرد بر اساس اطلاعیه های شرکت یا اطلاعیه های سازمان بورس ، نسبت به بسته شدن و غیر فعال شدن نماد فلان شرکت اقدام کند. مثلا تخلفی در شرکت رخ داده  یا خرید و فروش سهام در یک بازه معاملاتی مشکوک است یا گزارش شفاف سازی شرکت منتشر نشده است یا قیمت نماد ظرف ۵ روز، ۲۰ درصد افزایش یافته است. در همه این حالات، نماد بسته می شود.

وقتی نماد شرکتی در بورس بسته شد،  این بشته شدن تا زمان جلب نظر قانونی سازمان بورس ،  ادامه یافته و در این مدت، هیچ سهمی  امکان خرید یا فروش ندارد. اگر  نماد سهمی بسته شود، کلمه  متوقف به جای مجاز در صفحه معاملاتی آن نماد در TSTETMC درج می شود.

بازگشایی نماد، به تصمیم سازمان بورس بستگی دارد.

منظور  از مجمع سالیانه چیست؟

منظور از مجمع سالیانه یعنی آن که سهامداران،  اعضای هیات مدیره  و هر فردی که حتی ۱ سهم  از سهام یک شرکت در اختیار دارد، می تواند خود یا نماینده اش (وکیل) در مجمع سالانه شرکت کرده و در تصمیم گیری ها شرکت کند. مجمع سالانه برای بررسی وضعیت شرکت و گزارش هیات مدیره  و  تعیین سود و زیان بوده و مطابق قانون بورس ، شرکت ها باید حداکثر ۴ ماه پس از پایان سال مالی، مجمع سالانه  تشکیل شود.

مجمع عادی یا مجمع سالانه، جلسه ای است که هیات مدیره، گزارش خود را به سهامداران ارائه می کند و نسبت به تقسیم سود تصمیم گیری می شود.

در مجمع سالانه شرکت های بورسی، برای انتشار تصمیمات، روزنامه ای هم مشخص می شود که روزنامه رسمی نام دارد. روزنامه رسمی می تواند هر روزنامه  کثیرالانشار باشد. مثلا همشهری یا ایران یا آسیا هر نشریه  دیگری. روزنامه رسمی، این جا منظور روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران که زیر نظر قوه قضاییه منتشر می شود نیست.

اگر شما به فلان روزنامه رسمی فلان نماد دسترسی ندارید، نگران نباشید. به کدال مراجعه کنید.

منظور از DPS  چیست؟

از اصطلاحات مهم بورس ،  دی پی اس است. دی پی اس، سود هر شرکت پس از کسر مالیات است که توسط شرکت ها به سهامداران پرداخت می شود یا برای توسعه شرکت در نظر گرفته می شود. توجه کنید که به دلایل زیر،  دی پی اس بین سهامداران، تقسیم  نمی  شود:

• بلاتکلیف بودن طلب های شرکت
• وضعیت بدهی های نامعلوم
• وصولی های مجهول
• حساب های مشکوک
• برنامه های توسعه ای بلند مدت.
• نیاز به اندوخته.

معمولا، DPS  از EPS کوچک تر است. گاهی هم بالعکس. تفاوت EPS  و DPS به صورت اندوخته در شرکت باقی مانده و از  نوع اندخته  قانونی است. اندوخته قانونی، سهمی از سود است که طبق  قانون بورس ،  باید در شرکت باقی  مانده و هر شرکت در  هر هر دوره، ۵ درصد از سود خود را ذخیره کرده تا زمانی که جمع مبالغ  اندخته به ۱۰ درصد سرمایه شرکت برسد، دیگر نیازی به انباشته کردن  سود و ذخیره گیری نیست (طبق ماده ۹۰ اصلاحیه قانون تجارت).

ظرف ۸  ماه از تاریخ  تصویب سود در مجمع، باید به سهامداران پرداخت شود. سود به سهامدارانی پرداخت می شود که در روز برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشند. حتی اگر روز بعد از مجمع، سهم  خود را فروخته باشند.

منظور از مجمع فوق العاده چیست؟

اگر هیات مدیره  تصمیم  بگیرد که نیاز به دریافت  نظراتی از سهامدارن خرد و عمده بوده و باید تغییراتی در اساسنامه شرکت بدهد، مثل تغییر سالی مالی، تغییر  محل  شرکت، تصویب طرح توجهی افزایش سرمایه از اندوخته یا تجدید ارزیابی دارایی ها، مجمع فوق العاده صاحبان سهام  شرکت ایکس برگزار می شود.

هر مجمعی به غیر از مجمع عادی، مجمع فوق العاده خواهد بود و در صورتی که اکثریت صاحبان سهام حاضر شوند، بایستی در مجمع حضور یابند. اگر بیش از ۵۰  درصد صاحبان سهام در مجمع حضور پیدا نکنند، مجمع رسمیت پیدا نکرده و لغو خواهد شد.

منظور از افزایش سرمایه چیست؟

شرکت ها در بورس هر سال یا هر چند سال یک بار،بر اساس سودی که می کنند و افزایش قیمت سهم، نسبت به افزایش سرمایه قانونی خود اقدام می کنند و با این کار، تعداد سهام صاحبداران، به میزان درصد افزایش سرمایه،  افزایش خواهد یافت. یعنی اگر شرکتی ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی ها بدهد،  و شما ۱۰ هزار سهم  از آن شرکت داشته باشید، تعداد سهام شما پس از افزایش سرمایه به ۳۰ هزار سهم  می رسد و اگر قیمت سهم  نیز ۳۰۰ تومان باشد، قیمت به ۱۰۰ تومان کاهش می یابد.

در واقع شما سود یا زیان خاصی نکرده اید و پس از باز شدن نماد پس از اعمال افزایش سرمایه، معمولا سهام  با افت قیمت روبرو می شود تا وضعیت متعادل شود. شرکت یا عدم شرکت در افزایش سرمایه شرکت ها، به روند بازار و روند شرکت مزبور و روانشناسی بورس بستگی دارد.  همیشه  شرکت در افزایش سرمایه شرکت ها به صلاح نیست.

افزایش سرمایه شرکت ها به چه صورت انجام می شود؟

به  ۳  صورت:

• افزایش سرمایه از محل سود انباشه: در این روش، سهامدارن نیاز به پرداخت وجه نیستند.
• افزایش سرمایه از آورده نقدی: این روش  با فروش  حق تقدم سهام به ازای هر سهم  ۱۰۰۰ ریال انجام می شود.
• افزایش سرمایه از محل صرف سهام: با سلب  حق  تقدام سهامداران، سهام جدیدناشی  از افزایش سرمایه به  قیمت بازار پذیره نویسی می شود. در این روش،منافع سهامداران قدیمی  از ما به التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار تامین خواهد شد.

افزایش  سرمایه به  سهامدارنی تعلق می گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام شرکت ایکس، سهامدار شرکت باشند. چه در مجمع حضور داشته باشند چه نداشته باشند.

منظور از دامنه نوسان قیمت سهم  چیست؟

منظور از دامنه نوسان آن است که در لطول روز، قیمت هر سهم در یک بازه مشخصی می تواند بالا یا پایین رود. مثلا برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمت سهام، بازار بورس ایران دامنه نوسان ۴ درصد را تعیین کرد که در سال های اخیر به ۵ درصد افزایش یافته است. برای برخی از شرکت های بازار پایه، دامنه نوسان ۱۰ درصد است.

مثلا اگر قیمت پایانی سهام  شرکتی در روز قبل معاملاتی، ۲۰۰ تومان باشد، در روز بعد معاملاتی، می  تواند تا ۵ درصد افزایش یا تا ۵ درصد کاهش یابد. یعنی ۲۱۰ تومان تا ۱۹۰ تومان نوسان کنید. بنابراین نمی  توند ۳۰۰ تومان یا ۱۰۰ تومان شود.

تنها استثنا، عرضه اولیه سهام  است که بدون دامنه نوسان باگشایی شده  و کشف قیمت انجام می شود.  سهام شرکت هایی که در بازار  پایه  فرابورس عرضه  شده اند، محدودیت قیمت نوسان ۵ درصد ندارند  چرا که سهام  این شرکت  جز سهام  شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران نبوده  و صرفا معاملات  آن  بر  اساس مفاد بنده  ب ماده۹۹  قانون برنامه پنج ساله  پنجم جمهوری اسلامی انجام می شود.

منظور از صف خرید یا صف فروش چیست؟

منظور از صف  خرید این است که تقاضا برای خرید سهام شرکتی در بورس در قیمت مشخص، از تقاضا بیش تر است. منظور از صف فروش این است که تقاضا برای  خرید سهام شرکت در بورس در قیمت مشخص، از تقاضا کم تر است.

صف  خرید یا صف  فروش، موضوعی است که هر روز سهامداران در بورس با آن مواجه هستند. گاهی ساعت ۹:۱۰ دقیقه  یک سهم برای ۲۰ دقیقه صف خرید و همان سهم برای ۳ ساعت  صف فروش میلیونی می شود! دلایل مشخصی برای این  اوضاع وجود ندارد  و گاهی عرضه های حقیقی و حقوقی و موضوعات سیاسی، دخالت دارد.

توصیه می شود که سهامداران وارد هیچ  صف  خرید یا فروشی نشوند تا بازار به تعادل برسد.

منظور از P/E چیست؟

پ به ایی، بیان گر قیمت یک سهم  به  پیش بینی سود سهام است. P/E می گوید سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای دریافت هر ۱ ریال سود یک شرکت،  چند ریال برای خرید آن بدهند. هر چه این رقم  بالا تر باشد، سرمایه گذاری، ریسک پذیر تر  می شود.

اگر شرکتی، سود سهام (EPS)  خود را ۲۰۰ تومان اعلام کند،  با فرض P/E برابر ۵،  قیمت تعادلی برابر با ۱۰۰۰ تومان است. تحلیل گران بنیادی، EPS  واقعی و غیر واقعی شرکت ها را تخمین و تحلیل می کنند. اما آن را مبنای خرید یا فروش سهام در نظر نگرفته و جامع شرایط را بررسی می کنند.

منظور از صورت های مالی چیست؟

منظور از صورت  های مالی، بازنمایی اطلاعات  خلاصه و طبقه بندی شده درباره وضعیت  مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری واحد تجاری است تا جامعه ذی نفعان  (STAKEHOLDERS) و سهامداران (SHAREHOLDERS) در جریان وضعیت شرکت قرار بگیرند. سود دهی،  گزارش زیان، میزان گردش مالی و مسایلی از این دست در صورت های مالی منعکس می شود.

منظور از ترازنامه چیست؟

منظور از ترازنامه، گزارشی است که در آن، وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی  در یک زمان مشخص  ترسیم شده و بر اساس آن می  توان به سطح و ترکیب دارایی و بدهی های شرکت دست پیدا کرد.

منظور از صورت سود و زیان چیست؟

منظور از صورت سود و زیان، گزارشی است که در آن، درامد ها و هزینه ها در طی یک دوره مالی، حاصل شده و هم  چنین  سهم  دولت (مالیات) به نمایش گذاشته می شود.

منظور از صورت جریان وجوه نقد چیست؟

منظور از صورت جریان وجوه نقد، فهم چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط  واحد کسب و کار است. صورت جریان وجوه نقد، تغییرات وجوه نقد یک شرکت در یک بازه زمانی بین دو صورت مالی، بررسی می کند  که تحلیل آن بر عهده  حسابداران رسمی است.

صورت های مالی می بایست توسط  شرکت های بورسی در بازه های ۳ ماهه، ۶ ماهه، ۹ ماهه  و ۱۲ ماهه مطابق استاندارد های حسابداری منتشر و در اختیار همگان قرار بگیرد. تحلیل صورت های مالی، مبنای تصمیم  گیری برای خرید یا فروش سهام  یک شرکت توسط سهامداران حقیقی یا سهامداران حقوقی است.

منظور از تحلیل بنیادی چیست؟

منظور از تحلیل بنیادی، تحلیلی است  که وضعیت آتی بازارهای مالی را تحلیل می کند و کاری به نوسانات مقطعی قیمت سهام شرکت ندارد. با تحلیل بنیادی تا حدی می توان به ارزش واقعی  شرکت پی برد. نرخ تورم، بهره بانکی، وضعیت صنعت، اوضاع سیاسی، تهدیدات  شرکت در بازاری که در آن فعالیت دارد  (مثلا مقوله بیمه بین المللی برای شرکت های کشتیرانی یا بیمه ای) یا تسعیر ارز، همه در تحلیل بنیادی دخیل  است.

اگر تحلیل بنیادی بلد نیستید،در دوره های مقدماتی و پیشرفته تحلیل بنیادی شرکت کنید.

منظور از تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال بر خلاف تحلیل بنیادی، به آینده شرکت بر  اساس وضعیت گذشته و نرخ روند  قیمت سهم در بازه های زمانی مختلف  اشاره دارد.

تحلیلگران تکنیکال معتقدند که قیمت،  همه چیز را عیان می کند و همه چیز شرکت در قیمت آن سهم، هویدا می شود.  ثانیا،تغییرات قیمت ، تصادفی نیست و از روندهای مشخصی پیروی می کند. ثالثا،  در بررسی قیمت ، چگونگی از چرایی،  اهمیت بیش تر دارد. در تحلیل تکنیکال، به دنبال این هستیم  که چگونه قیمت یک سهم از X به  Y  تغییر  یافت و این روند سینوسی است یا عرضی یا . . . .  استفاده از ریاضیات برای تحلیل روند ها در تحلیل تکنیکال انجام می شود.

منظور از صندوق های سرمایه گذاری مشترک چیست؟

منظور از صندوق های سرمایه گذاری مشترک (MUTUAL FUNDS) صندوق هایی هستند که افراد به جای خرید و فروش سهام، نقدینگی خود را در اختیار این صندوق  ها گذاشته  تا سبد گردان آن ها،  نسبت به خرید و فروش  اقدام  کند. ان ها، واسطه  هستند و منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه گذاری را از مردم جمع کرده و در سبد متنوع قرار میدهند.

هر صندوق، بر اساس واحد سرمایه گذاری شناخته می شود. شما به ازای پرداخت مبلغ مشخصی، صاحب ۱ واحد سرمایه گذاری از صندوق مشترک می شوند، رایج ترین انواع صندوق های سرمایه گذاری  مشترک عبارتند از صندوق سرمایه گذاری در سهام،  صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت و صندوق مختلط.

• صندوق سرمایه گذاری در سهام، صندوقی نام دارد که بخش عمده  منابع خویش را به سرمایه گذاری در سهام و حق تقدم اختصاص می دهد.
• صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثبات، صندوقی است که بخش عمده منابع خود را به سرمایه  گذاری در سهام و یا اوراق بهادار با درامد ثابت اختصاص می دهد.
• صندوق سرمایه گذاری مختلط، صندوقی است که منابع خودش را به سرمایه گذاری در سهام و یا اوراق بهادار با درآمد ثابت  اختصاص می دهد.

فرق قرارداد نقدی با قرارداد نسیه و قرارداد سلف چیست؟

این ها اصطلاحاتی است که در بورس کالا که سازمانی برای معامله کالاهای مشخص است، حاکم بوده و انواع قرارداد های بورس کالا شامل نسیه و نقد و سلف  و آتی است.

• قرارداد نقدی: قراردادی برای پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام می شود.
• قرارداد نسیه: قراردادی است که کالا در هنگام معامله، تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و بر اساس دستور تسویه  و پایاپای پرداخت می شود.
• قرارداد سلف: قراردادی است که کالا  با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل می شود  و بهای ان نیزبر  اساس دستورالعمل  تسویه و پایاپای پرداخت می گردد.
• قرارداد آتی: قرادادی است که فروشنده در زمان معین، میزان معینی از کالای مشخص شده را با قیمتی که ابتدا تعیین می کند، می فروشد و خریدار متعهد می شود که کالا را با آن قیمت  و شرایطی که اول طی  کرده است، بخرد.  شرط ضمن عقد، منعقد شده و وجه تضمین به اتاق پایاپای می دهند.

منظور از ضریب بتا چیست؟

وابستگی بین یک سهم  و بازار را نشان می دهد. ریسک سیستماتیک به  ریسک پرتفو بازار، ضریب بتا است.  با ضریب بتا می توان فهمید که تغییرات  بازار روی  سهام شرکت،  تاثیر  دارد یا خیر. اگر ضریب بتا از یک بیش  تر باشد، شدید بودن ریسک را نشان می  دهد.

منظور از اهرم مالی چیست؟

منظور از اهرم مالی (LEVERAGE) ، روشی برای تکثیر سود یا زبان است.  یعنی قرض کردن پول برای چند برابر کردن درامد حالص از کسب و کار است. این موضوع مقوله تخصصی حسابداری در بورس است و از نظر سرمایه گذاری، هر اندازه یک شرکت اهرمی تر باشد،  ریسک  بالا تر دارد.

منظور از NAV  چیست؟

این اصطلاح را بسیار در بازار بورس مشاهده می کنیم.  NAV در واقع ارزش خالص دارایی  ها است تفاوت بین دارایی و بدهی، ناو است. ناو از طریق ارزشیابی دفتری دارایی و بدهی حاصل می شود و در صندوق های سرمایه گذاری  مشترک، ناو را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز پرتفو محاسبه می کنند.

اگر شرکتی ارزش  روز ۳ هزار میلیارد ریالی داشته و بدهی های آن هم  ۱ هزار میلیارد ریال باشد،  ناو آن ۲  هزار میلیارد ریال است. ناو را باید روزانه محاسبه کنید. چون دارایی و بدهی شرکت هر روز تغییر  می کند. مثلا اگر  تعداد سهام شرکتی که ۲  هزار میلیارد ریال ناو دارد و ۲۰۰میلیون سهم داشته باشد، ناو هر سهم  از تقسیم  ۲ هزار میلیارد به ۲۰۰ میلیون حاصل می شود.

منظور از سهام شناور چیست؟

سهام شناور سهامی  است که انتظار می رود که در آینده امکان معامله آن فراهم شود. سهامی  که در بازار قابل معامله است، سهام شناور است.  مثلا اگر سهام شناور  شرکتی  ۵۸  درصد باشد، یعنی ۵۸ درصد سهام شرکت در بازار معامله می شود.  هیچ  گاه  ثابت نیست و تغییر می کند.  بخشی از میزان نقد شوندگی سهام یک شرکت به سهام شناور ارتباط دارد.

فرق اوراق اجاره با اوراق قرضه چیست؟

اوراق اجاره، اوراقی است که دارنده،  به  صورت مشاع،  مالک  بخشی از دارایی است. اما اوراق قرضه، اوراقی است که دارنده به موجب آن، شرکت انتشار  دهنده تعهد دارد تا بهره سالانه به دارنده پرداخت کند. مثل اوراق مشارکت دولتی با سود ۱۵ تا ۲۰ درصد سالانه معاف از مالیات! دارنده اوراق قرضه، هر  زمان  اراده کند، اصل و سود را می تواند طبق قرارداد منعقده دریافت کرده و هیچ مالکیتی در پروژه یا شرکت مربوطه ندارد.

منظور از کارگزار ناظر چیست؟

کارگزار ناظر، کارگزاری است که شما سهام فلان شرکت را از طریق آن خریداری کرده اید. اگر از کارگزاری X،  سهام شرکتی را خریداری کرده اید و می خواهید به پرتفو شما در کارگزاری Y منتقل شود،  باید برگه تغییر ناظر را پر کنید. این کار ۲۴  ساعته انجام شده و رایگان است. با ورود به سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه این کار  را انجام دهید. البته قبل از  آن در سامانه سجام  ثبت نام کنید.

امیدواریم گفتار ارائه شده بتواند بخشی از نیازهای اطلاعاتی شما را برای فعالیت  در بازار بورس برطرف کند. اگر قصد فعالیت حرفه ای در بورس دارید، گواهینامه های بورس را پس از شرکت در آزمون بورس دریافت کرده و در رده های حرفه ای فعالیت کنید. اگر تازه کار هستید، فقط در عرضه اولیه  ها که ظرف ۵ روز،  ۲۰ درصد سود تضمینی به شما می دهد شرکت کنید. اگر می خواهید خوتان خریدو فروش کنید، حتما دوره  مقدماتی بنیادی و تکنیکال را طی کنید و اصول تابلوخوانی و روانشناسی بورس را زیر نظر افراد متخصص یاد بگیرید.