نکته های خیلی مهم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان،  ۱۸ آبان ۹۸ از مجلس به دولت ابلاغ و از طرف دولت به وزارت امور اقتصادی و سازمان امور مالیاتی ابلاغ شد تا ایران عصر ۱۴۰۰، شاهد انقلابی در حوزه شفافیت مالیاتی هوشمند و کاربردی کردن استفاده از صورتحساب الکترونیکی صادره از دستگاه های پرداخت الکترونیکی در واحدهای صنفی مشمول قانون مالیات های مستقیم باشد. این قانون، حاوی ۲۹ ماده و ۲۸ تبصره است و وظایف شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی، شرایط، الزامات، تعاریف، جرایم، بخشودگی ها، معافیت ها و روش اجرای نوین اخذ مالیات از فروشنده کالا و خدمات که از طریق دستگاه POSE و حافظه مالیاتی، تراکنش انجام می دهد و اطلاعاتش در سامانه مودیان ثبت شده را مشخص کرده است. این قانون بسیار مهم، پس از اجرا و راه اندازی سامانه، مدتی را به مشمولان وقت داده تا نسبت به ثبت نام در سامانه و ایجاد فولدر، اقدام کنند تا مشمول جریمه ۱۰ درصدی نشوند. همه اطلاعات ثبت شده مودیان در سامانه، محرمانه است.

حتما بخوانید : ارائه خدمات مالی و مالیاتی در شرکت حسابداری محاسبان تلاشگر خبره

گزارش امروز اقتصاد شهروند شما را با یکی از مهم ترین خبرها و اتفاقات مالیاتی ایران در پاییز ۹۸ آشنا می کند که به نظر می رسد،‌بزودی انقلابی در نظام مالیاتی و شفاف کردن اخذ مالیات از واحدهای صنفی مشمول مالیات، ایجاد کند. اگر نظر  و پیشنهاد و انتقادی دارید از طریق بخش کامنت به ما اطلاع دهید.

با ما همراه باشید.

درباره قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی

دولت قصد دارد سال به سال اتکای بودجه عمومی کشور را به درآمد  نفتی کاهش دهد و درامد های مالیاتی را افزایش دهد. کسری بودجه مکرر دولت در سال های اخیر سبب شده تا دولت به فکر افزایش حامل های انرژی مثل افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین در شوک شبانه۲۴ آبان ۹۸ و افزایش درآمد و پیدا کردن اشخاص حقیقی و  حقوقی باشد که فرار مالیاتی دارند. گفته شده که در ایران سالانه صدها هزار میلیاردر، فرار مالیاتی داشته و رقمش بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که کارشناسان، آن را کف برآورده ها می‌دانند.

دولت، یکی از راه های برخورد با فرار مالیاتی را شفاف سازی قوانین و دیجیتالی کردن ارتباط مودیان با سازمان امور مالیاتی دانسته و به همین خاطر، سامانه ای به این منظور تعبیه کرده است و قانونی برایش  از مجلس گرفت. طبق ماده ۴ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، در صورتی که مشمولان این قانون، از ثبت اطلاعات در سامانه، اجتناب کنند، تخلف کرده و ممیزان و کارشناسان مالیاتی، حق مراجعه به محل فعالیت  مودی داشته تا دفاتر و اسناد آن  ها را بررسی کنند.

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اقدامی است هوشمندانه برای اصلاح  رویه های رصد مودیان مالیاتی و گرفتن حق الناس از مشمولان نظام مالیاتی کشور. مجلس شورای اسلامی، یازدهم آبان ماه سال ۱۳۹۸با ارسال نامه  ای به حسن روحانی، قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را که با عنوان لایحه نحوه استفاده، نگهداری و نظارت بر پایانه فروشگاهی یا همان صندوق مکانیزه فروش در ۲۱  مهر ۹۸ به تصوب مجلس و شورای نگهبان رسید، ابلاغ کرد تا لازم الاجرا شود.

۲ روز پس از ابلاغ علی لاریجانی، حسن روحانی نیز در نامه ای به شماره  ۱۰۰۷۹۶، قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی را به وزارت امور اقتصادی و دارایی که مجری این قانون است، ابلاغ کرد.

طبق ماده ۲ از فصل دوم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، سازمان امور مالیاتی با همکاری اتاق اصناف ایران، بایستی نسبت به آموزش، توانمند سازی و مشاوره به اشخاص حقیقی یا حقوقی که مشمول این قانون هستند اقدام کند و از نیمه دوم پاییز  ۹۸ به بعد، شاهد افزایش این خدمات از طریق شرکت های معتمد سازمان به مودیان خواهیم بود.

کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل‌های ۴ و ۵ باب سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، مشمول این قانون هستند.

ویژگی های سامانه مودیان مالیاتی مجهز به دستگاه POSE

• پاسخ گویی به استعلامات الکترونیکی درباره اعتبار سنجی مودیان
• اخذ و ارائه استعلام های لازم به دستگاه های اجرایی از طریق بسترهای یکپارچه دولت مثل دولت همراه.
• اتصال سامانه دولت همراه و مرکز ملی تبادل اطلاعات به سامانه مودیان طبق ماده شصت و هفتم قانون برنامه ۵ ساله ششم توسعه اقتصادی کشور.
• فراخوانی و تبادل اطلاعات از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات
• صدور صورتحساب الکترونیکی که مبنای محاسبه اعتبار مالیاتی مودیان خواهد بود.
• نرم افزارها و سخت افزارهایی که به سامانه مودیان متصل می شود، ویژگی و مشخصاتی دارد که کارگروه راهبری سامانه، ان ها را اعلام خواهد کرد.

حتما بخوانید: همه چیز درباره افزایش حقوق سال  ۱۳۹۹

ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده مودی در سامانه مالیاتی

طبق ماده ۵  این قانون، فرآیند ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده  در سامانه مودیان به شرح زیر است:

• صورت حساب الکترونیکی توسط فروشنده از طریق سامانه مودیان مالیاتی صادر می شود.
• اگر مودی، با مصرف کننده نهایی ارتباط داشت، عملیات ثبت فروش و صدور صورت حساب الکترونیکی توسط پایانه فروشگاهی انجام می شود.
• اگر خریدار، مصرف کننده نهایی نبود و عضو سامانه مودیان محسوب می شد، صورت حسابی الکترونیکی که فروشنده صادر کرده است، به folder او در سامانه مودیان منتقل شده و اعتبار مالیاتی وی خواهد بود.
• اگر صورت حساب الکترونیکی به فولدر (کارپوشه) مودیان در سامانه مودیان مالیاتی وارد شد، ۳۰ روز مودی فرصت دارد نسبت به پذیرش یا عدم پذیرش آن اقدام کند. اگر ۳۰ روز سپری شد و اعتراضی ثبت نشد، به معنی پذیرش و تایید صورت حاس الکترونیکی در فولدر مودی خواهد بود.
• پس از هر دوره ۹۰ روزه، بدهی مالیاتی بر ارزش افزوده (VAT)، تعیین می شود که شامل تفاوت مالیات فروش و مالیات خرید (اعتبار خرید) در طی دوره است.
• اگر مالیات فروش، از مالیات خرید بیش تر باشد، بایستی این تفاوت نرخ را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند. اگر مالیات فروش، از مالیات خرید کم تر باشد، این تفاوت نرخ باید به مودی عودت شود یا از حساب او در آینده، کسر شود.
• ممیز مالیاتی طبق بند ث از ماده ۵ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، حق دخالت در تشخیص بدهی مالیات بر ارزش افزوده مودیان را ندارد.
• ابن سامانه این امکان را خواهد داشت که اگر مودی، عضو سامانه نیست یا صورت حساب الکترونیکی صادر نکرد، مودی قادر باشد تا خرید های خود را که فروشنده برای آن صورت حسابی صادر نکرده، به سازمان امور مالیاتی کشور اطلاع دهد.

حتما بخوانید: با مقررات صادرات و واردات آشنا شویم

• امکان انتقال الکترونیکی و آنلاین مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده توسط وارد کنندگان به سامانه مودیان توسط گمرک جمهوری اسلامی فراهم و بستر آن توسط مرکز ملی تبادل اطلاعات فراهم می شود.
• مجموع صورت حساب‌های الکترونیکی صادره توسط هر مودی مالیاتی در هر دوره مالیاتی، ماکزیمم ۳ برابر فروش اظهار شده وی در دوره مشابه سال قبل می تواند باشد.
• توجه داشته باشید که طبق قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، مجموعه صورت حساب های الکترونیکی صادر شده در هر دور مالیاتی برای هر واحد جدید یا واحدهایی که سابقه مالیاتی ندارند، نباید ۳ برابر معافیت سالانه که در ماده یک صد و یک قانون مالیات های مستقیم قید شده باشد.
• اگر صورت حساب الکترونیکی بیش از حد مجاز مقرر در این ماده صادر شود، مودی بایستی مالیات بر ارزش افزوده متعقله را پرداخت یا ترتیب پرداخت را فراهم کند. اگر این کار نشود، صورت حساب الکترونیکی که صادر شده، از درجه اعتبار مالیاتی ساقط می شود.
• طبق ماده ۷ فانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر صورت حساب الکترونیکی، در سامانه مودیان ثبت شود، به معنی ثبت آن در سامانه فهرست معاملات موضوع ماده صد و شصت و نه قانون مالیات های مستقیم خواهد بود و خریدار و فروشنده، هیچ تکلیف اضافه ندارند.

حتما بخوانید: چطور مالیات کمتری پرداخت کنیم؟

آیا می توان از ثبت نام در سامانه مودیان، استنکاف ورزید؟

خیر. طبق ماده ۸ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر مودی از ثبت نام در سامانه خودداری کند، یا خرده فروشی باشد که با مصرف کننده نهایی در ارتباط بوده و از ثبت نام اجتناب کند، حق اعتراض به ممیزان و کارشناسان مالیاتی در زمان مراجعه به واحد صنفی و بررسی دفاتر و اسناد را ندارد.

سازمان امور مالیاتی کشور طبق ماده ۸، بایستی معادل مالیات متعلق به فروش مودیان را به هر طریقی اخذ کند. مثل مراجعه به محل فعالیت کسب و کار مودی و بررسی اسناد و مدارک فیزیکی و دیجیتالی و هر مدرکی که بتوان به آن جهت بررسی میزان مشمولیت مالیاتی، استناد کرد.

این نوع مودی مالیاتی که ثبت نامی در سامانه نکرده  است، هیچ اعتبار مالیاتی برای خریدش منظور نمی شود. هیچ حقی در این زمینه نخواهد داشت. اگر این دسته از مودیان، اعتراضی دارند، بایستی با ادله و مدارک مثبته به مراجع دادرسی مالیاتی استان مراجعه کنند.

حتما بخوانید:‌ با سامانه جامع امور گمرکی آشنا شویم

چه اطلاعاتی مودیان طبق این قانون به سامانه بدهند؟

• شماره حساب بانکی خود
• شناسه یکتای دستگاه های کارت خوان بانکی POSE
• اطلاعات هویتی
• ثبت اطلاعات درگاه های پرداخت الکترونیکی جدید در فولدر خود در سامانه

طبق ماده ۱۱ این قانون، صدور شناسه یکتا به دستگاه های کارت خوان بانکی مودیان مالیاتی، وظیفه بانک مرکزی است که بایستی تا ۱۱ آبان سال ۱۳۹۹، این شناسه ها را تعریف و ارائه کند. پس از این تاریخ، بانک مرکزی موظف است پس از تخصیص این شناسه، همه تراکنش های بانکی انجام شده از طریق حساب های بانکی متصل به دستگاه های کارت خوان بانکی و نیز درگاه های پرداخت الکترونیکی ، به عنوان تراکنش بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و مراتب را به سازمان امور مالیاتی به صورت آنلاین طبق ماده ۱۶۹ مکرر قانون م.م اطلاع دهد.

مجازات عدم صدور شناسه یکتا برای POSE های مودیان چیست؟

طبق تبصره ماده ۱۱ این قانون، بعد از آبان ماه سال ۱۳۹۹ و صدور شناسه یکتا توسط بانک مرکزی برای مودیان، هر دستگاه POSE که توسط سازمان امور مالیاتی کشور، تایید نشده باشد، نباید به شبکه پرداخت بانکی ایران متصل باشد. بانک ها و ارائه دهندگان خدمات پرداخت بایستی مشخصات بهره برداری از کلیه دستگاه های کارت خوان و پایانه های الکترونیکی را به سازمان امور مالیاتی اطلاع دهند. متخلف، به مجازات درجه ۶ قانون مجازات اسلامی (غیر از حبس) محکوم می شود.

حتما بخوانید:‌ همه چیز درباره گواهینامه ارزش افزوده

اگر به هر دلیلی، بهره برداری از پایانه فروشگاهی قطع شود چه باید؟

طبق ماده ۱۳ قانون، اگر صنف شما تعطیل شد یا موقت غیر فعال شد یا منحل شد، بایستی ظرف مدت ۱۰ روز از توقف بهره برداری، مراتب را از طریق فولدر خود در سامانه مودیان، به سازمان امور مالیاتی یا شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی، اعلام کنید. اگر حوادث غیر مترقبه میل سیل و زلزله اتفاق افتاد، از مهلت ۱۰ روزه معاف  هستید. اگر مهلت صنف را تغییر دادید، باز بایستی ظرف ۱۰ روز، مراتب را طبق ماده ۱۴، به سازمان اطلاع دهید.

آیا اطلاعات سامانه مودیان، محرمانه است؟

طبق ماده پانزدهم قانون پایانه های فروشگاهی در سامانه مودیان، اطلاعات این سامانه کاملا محرمانه است. تنها با حکم قاضی، امکان افشای اطلاعات به مرجع رسمی وجود دارد و در غیر این صورت، سازمان امور مالیاتی کشور، مجاز به افشای اطلاعات نیست. رعایت ملاحظات امنیتی و حریم خصوصی در سامانه توسط سازمان امور مالیاتی کشور، الزامی است.

حتما بخوانید : راهنمای دریافت گواهی ارزش افزوده در سال ۹۸

در چه صورتی اطلاعات مودیان، در اختیار مراکز دولتی قرار می گیرد؟

طبق بند الف ماده پانزدهم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، صرفا دستگاه های اجرایی که طبق ضوابط و مقررات رسمی، اطلاعات هر مودی در رابطه با مسئولیت ها و وظایف آن ها باشد، قادر به دسترسی به اطلاعات مودیان می باشند.

آیا پژوهشگران، امکان دسترسی به اطلاعات سامانه مودیان را دارند؟

طبق بند ب ماده ۱۵ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، دسترسی به اطلاعات سامانه به منظور فعالیت های پژوهشی، صرفا با درخواست مکتوب از سوی مراکز علمی و تحقیقاتی و دانشگاهی کشور انجام پذیر است. به هر حال، کارگروه راهبری سامانه مودیان که مسئولیت نظارت و مدیریت سامانه را بر عهده دارد، موظف است تا پس از بررسی درخواست های واصله، اطلاعات مودیان را به داده های ناشناس و به میزان مورد نیاز مراکز پژوهشی، در اختیار قرار دهد.

با این حال طبق تبصره ۱ ماده ۱۵ از فصل سوم قانون پایانه های فروشگاهی، حفاظت از اطلاعات شخصی مودیان در سمانه، طبق قوانین «افتا» میسر می باشد.

آیا بدون ثبت اطلاعات مشمولان مالیات در سامانه مودیان، امکان تمدید کارت بازرگانی وجود دارد؟

طبق ماده ۱۶ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹، صدور، تجدید، تمدید، ابطال و صدور کارت بازرگانی و پروانه کسب و کار یا استارت هر فعالیت جدید یا تغیر ملک و مکان مربوط به فعالیت اشخاص مشمول، بدون ثبت اطلاعات در سامانه مودیان، امکان پذیر نخواهد بود.

تشویق ها و تسهیلات قانون پایانه های فروشگاهی چیست؟

طبق ماده ۱۷ از فصل چهارم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، تا سال ۱۴۰۳ هجری شمسی که مصادف با ۵ سال اول اجرای این قانون است، به جهت تشویق صاحبان مشاغل فصل چهارم باب سوم قانون مالیات های مستقیم، اشخاصی  که فروش خود را با POSE انجام و کالا و خدمات خود را از طریق واحدهای اقتصادی عضو سامانه مودیان دریافت کنند، ۲۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده که مودی باید به سازمان بدهد یا ۱ درصد فروش وی (هر کدام که کم تر باشد)، تا سقف ۶۰ میلیون ریال به عنوان پاداش همکاری مودی، از VAT دوره بعدی وی، کسر کند.

طبق تبصره ماده ۱۷، اگر یک مودی، مشمول VAT نباشد،  از مالیات  عملکرد آن ها ، پاداش مربوطه کسر خواهد شد و پاداشی که به آن ها تعلق می گیرد، از نیمی از مالیات عملکرد ابرازی آن ها،‌‌ بیش تر نخواهد بود.

طبق ماده ۱۸ این قانون، به  جهت حمایت مصرف کننده نهایی حقیقی که خرید خود را از فروشندگان مجهز به POSE انجام می دهند، از هر ۱۰ صورتحساب الکترونیکی صادر شده  توسط POSE، یک صورت حساب را به صورت قرعه کشی آنلاین انتخاب کرده و ۲ برابر مبلغی که خریدار بر اساس آن،صورت حساب به عنوان VAT پرداخت کرده، به حساب بانکی مصرف کننده  (خریدار کالا) مسترد کند.

طبق تبصره ۱ ماده ۱۸، سازمان امور مالیاتی بایستی روش را در نظر بگیرد که مصرف کننده نهایی که از فروشندگان مجهز به POSE خرید می کنند، بتوانند  صورت حساب های خرید خود و جوایز را مشاهده کنند.طبق تبصره  ۲، جوایز تا میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای هر فرد در سال ، از شمول مالیات و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوط به این جایزه، ‌معاف است.

پذیرش بدون رسیدگی اظهارنامه مالیاتی تسلیمی مودیان

طبق ماده ۱۹ قانون، اظهارنامه های مالیات بر عملکرد مشمولانی که کلیه مقررات قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را رعایت کرده  و اظهارنامه مالیاتی تسلیمی را بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه مودیان، تهیه کرده اند، پس از اساس انطباق با اطلاعات موجود در پایگاه، راستی آزمایی شده و اگر مغایرتی مشاهده نشد، اظهارنامه مالیاتی بدون رسیدگی مورد قبول سازمان امور مالیاتی کشور قرار می گیرد. این یکی از حسن های سامانه مودیان است.

طبق تبصره ۱ ماده ۱۹ قانون، به منظور اطمینان بخشی از صحت اطلاعات اظهار شده توسط مودیان در سامانه، ۲.۵ درصد مودیان مشمول قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده که عضو سامانه هستند، به  صورت تصادقی بررسی و دفاتر آن ها مطالبه و ارزیابی می شود.

حتما بخوانید: لایحه تجارت و انتقادات به اصلاح قانون ۸۵ ساله

آیا جرایم مالیاتی طبق این قانون، تعلیق می شود؟

طبق ماده ۲۱ قانون، سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است که اگر مودی، در سامانه مودیان ثبت نام کرده و تکالیف قانونی را انجام داده باشد، بدهی مالیات بر ارزش افزوده او که مربوط به قبل از سال ۱۳۹۶ است و به تایید وزارت امور اقتصادی و دارایی رسیده، قطعی اعلام کرده و ۳ سال جریمه های مربوطه را تعلیق کند. البته اگر مودی در هیات های حل اختلاف مالیاتی بر اساس رای هیات، ملزم به پرداخت کل یا بخشی از جریمه های تعلیق شده باشد، بایستی نسبت به پرداخت اقدام کند. اگر مدت ۳ ساله بگذرد و عدم ارتکاب تخلفات طبق ماده ۹ این قانون محرز شود، کلیه جریمه های تعلیق شده، بخشوده می شود.

اگر مودی در سامانه ثبت نام نکند و پس از مراجعه ممیزان، نسبت به سامانه اقدام کند،تکلیف چیست؟

قانون پایانه های فروشگانی و سامانه مودیان برای این وضعیت  هم، پیش بینی لازم را انجام داده است. اگر شما مشمول مالیات و ثبت نام در سامانه هستید، اما از ثبت نام خودداری کردید، در صورتی که ممیزان و کارشناسان سازمان امور مالیاتی استان به صنف شما مراجعه و با بررسی مدارک، مالیاتی وضع کنند، بدهکار مالیاتی خواهید شد. اما اگر نسبت به ثبت نام اقدام کنید، طبق تبصره ماده ۸ قانون، سازمان امور مالیاتی بایستی اعتبار مالیاتی مودی را طبق اعلام سامانه مودیان، فبول کرده و از بدهی مالیاتی او کسر کند.

آیا سامانه مودیان، جریمه هم دارد؟

طبق ماده ۹ این قانون،‌ اگر مودی، شماری از فعالیت های خود را کتمان کند یا صورت حساب های خود را در سامانه ثبت نکند و یا کم اظهاری کند یا مخصوصا بیش اظهاری کند، سازمان امور مالیاتی، می تواند موارد تخلف مودی را از طریق سامانه به اطلاع او برساند. اگر  مودی،‌ موارد را قبول کند، بایستی در  فولدر خود در سامانه قرار داده و صرفا مشمول جریمه موضوع ماده ۲۲ می شود که در بخش جرایم این گفتار اقتصاد شهروند معرفی کردیم.

اما اگر مودی، تخلفات را قبول نکند یا نسبت به اصلاح موارد تخلف در سامانه مودیان اقدام نکند، سازمان امور مالیاتی قادر است تا مراتب تخلف را به صورت نامه ای به هیات حل اختلاف مالیاتی ارسال کند. در صورتی که در مراجع حل اختلاف، تخلف اثبات شود، سازمان امور مالیاتی می تواند نسبت به حسابرسی دوره های مالیاتی سال تخلف، اقدام کند.

حتما بخوانید: عواقب عدم تسلیم گزارش معاملات فصلی چیست؟

در ادامه نگاهی داریم به قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان.

اصطلاحات قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی

در این قانون، اصطلاحاتی وجود دارد که مشمولان آن باید به این تعارف آشنا باشند. ماده ۱ این قانون، به این موارد اشاره شده است:

• سازمان: منظور قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی، سازمان امور  مالیاتی کشوراست.
• پایانه فروشگاهی: منظور، دستگاه کارت خوان بانکی یا همان پوز یا pos است که درگاه پرداخت الکترونیکی و یا هر وسیله  متصل به  شبکه های الکترونیکی رسمی پرداخت کشور باشد. این پایانه ها باید صورتحساب الکترونیکی صادر کنند.
• سامانه مودیان: منظور از سامانه مودیان، درگاهی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعبیه و راه اندازی شده و برای  هر مشمول (مودی مالیاتی)، فولدری (کار پوشه) اختصاص یافته تا تبادل اطلاعات میان مشمولان مالیات و ممیزان و کارشناسان سازمان امور مالیاتی کشور از طریق این بستر صورت بگیرد. مرجع نهایی ثبت، صدور و  استعلام صورت های حساب الکترونیکی، سامانه  مودیان  می باشد.
• حافظه مالیاتی: منظور از حافظه مالیاتی در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، حافظه ای است دیجیتالی که به منظور حفظ و نگهداری اطلاعات مندرج در صورت حساب های الکترونیکی و انتقال آن  به سامانه مودیان، استفاده می شود. حافظه مالیاتی، هم سخت افزاری دارد و هم نرم افزاری. حافظه های مالیاتی که در اختیار مودیان قرار می گیرد، شماره شناسه  منحصر به فرد داشته و توسط سازمان امور مالیاتی به ومودیان داده می شود.
• اشخاص مشمول مالیات: همه صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی موضوع فصل های ۴ و ۵ باب سوم قانون مالیاتی های مستقیم، مشمول هستند و هر جای صحبت از مودی مالیاتی می شود، افرادی است که مشمول این قانون قرار دارند. مثلا ناشران، مشمول نیستند.
• شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی: در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اصطلاحی وجود دارد به نام شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی. منظور، صرفا اشخاص حقوقی است. یعنی شرکت ها و موسساتی که دارای پروانه کسب بوده و بخشنامه ها و آیین نامه ها و قوانین موجود را به مودیان، آموزش داده و آن ها را در نصب و راه اندازی تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری و فراهم کردن دستگاه ها و اتصال به سامانه مودیان، یاری می دهند.  این شرکت ها با سازمان همکاری داشته و خدمات مالیاتی مثل صدور صورتحساب الکترونیکی و هر خدمتی که حاکمیتی نیست (مثل مشاوره آی تی و مالیاتی) را ارائه می کنند.
• کارگروه راهبری سامانه مودیان: به منظور سیاست گذاری در چهارچوب این قانون و با رعایت اسناد بالا دستی و هماهنگی و تدوین هر نوع استاندارد تبادل اطلاعات در بستر ملی تعامل پذیری اطلاعات، یک کارگروه تشکیل می شود تا با حضور نمایندگان سازمان ها و وزارتین (اطلاعات-ارتباطات و صمت) و بانک مرکزی، هماهنگی بین دستگاه های مشمول را انجام دهند. رئیس کارگروه راهبری سامانه مودیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور است. هر مصوبه این کارگروه پس از تایید وزارت امور دارایی و وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات، حکم قانون را دارد.

حتما بخوانید: عواقب عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

وظیفه  مشمولان قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان چیست؟

این سوالی است که بسیاری از مخاطبان اقتصاد شهروند از آبان ماه۹۸ مطرح  می کنند و پرسش  هایی در ذهن آن ها ایجاد شده است. فصل دوم  قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، به این ابهامات، پاسخ داده  است که به شرح زیر  می باشد:

• همه افرادی که مشمول این قانون هستند، بایستی در سامانه مودیان،ثبت نام کنند.
• اگر خرده فروش هستید یا با مصرف کننده نهایی (END USER) در ارتباط هستید، بایستی هم در سامانه مودیان، ثبت نام کنید و هم از پایانه فروشگاهی استفاده کنید.
• اگر به هر نحوی با مصرف کننده نهایی، ارتباطی ندارید و فروشنده کالا و خدمات هستید، استفاده از پایانه فروشگاهی، الزامی نیست. این یعنی الزام پزشکان به استفاده از دستگاه های POSE.
• اگر ملزم به استفاده از پایانه فروشگاهی نیستید، صورت حساب های خود را باید به صورتی که سازمان امور مالیاتی در بخشنامه ها اعلام می کند، از طریق سامانه مودیان مالیاتی، ارسال کنید.
• اگر شما یک مودی هستید که اظهار به عدم توانایی در استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان دارید، از شما خواسته می شود که درخواست خود را به کارگروهی که مرکب از نمایندگان سازمان امور مالیاتی، اتاق اصناف و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات استان محل سکونت است، ارجاع دهید تا بررسی شود.
• اگر درخواست شما بررسی شد و کارگروه به این نتیجه رسید که به دلیل شرایط جسمی شما، وضعیت منطقه محل کسب و کار و سابقه مالیاتی و زیر ساخت های فناورانه، امکان استفاده شخصی از سامانه و POSE را ندارید، شرکت های معتمد که در بالا به آن ها اشاره کردیم، وظیفه توان مند سازی شما را بر عهده دارند. این ها موظف هستند که آموزش لازم را به شما ارائه کرده و نسبت به نصب و راه اندازی پایانه فروشگاهی برای شما اقدام کنند. مسئولیت و جریمه عدم صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان به نیابت از شما، بر  عهده شرکت های معتمد است.
• اگر شرکت های معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی، به شما کمک کنند و مسئولیت و جریمه عدم صدور صورت حساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان به نیابت از شما، بر عهده آن ها باشد، اما کتمان درآمد داشته باشید، مسئولیتی بر عهده شرکت های معتمد ارائه کننده خدمات الکترونیکی نخواهد بود.
• کارمزد خدمات شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی بر اساس فهرستی که در ادامه گفته شده باید پرداخت شود.

کسب و کار بنده، معاف از مالیات بر ارزش افزوده است. چه باید کرد؟

طبق تبصره  ماده ۲ فصل دوم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر ارائه کالا و خدمات شما طبق قانون، معاف از پرداخت مالیات بر ارزش  افزوده باشد، هم چنین امکان عضویت شما در سامانه مودیان و صدور صورتحساب فراهم نباشد، تنها در صورتی که مشمول فهرست دی ماه هر سال باشید، معاف هستید. این فهرست، به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و پس از تصویب هیات وزیران، صادر  می شود.

چه تخلفاتی مستلزم پرداخت چه میزان جریمه خواهد بود؟

طبق ماده ۲۲ قانون،‌ تخلفات بر حسب مورد، مشمول جریمه های زیر خواهد بود:

• اگر مودی، صورتحساب الکترونیکی صادر نکند، ۱۰ درصد کل مبلغ فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی با ۲۰ میلیون ریال (هر کدام بیشترباشد) را باید جریمه بدهد.
• اگر مودی، عضو سامانه مودیان نباشد و از دستگاه های POSE که شناسه یکتا دارند،‌استفاده نکند یا از حافظه مالیاتی بهره مند نشود یا از حافظه مالیاتی دیگر مودیان استفاده کند، ۱۰ درصد کل مبلغ فروش انجام شده، جریمه می شود و از اعمال معافیت های مالیاتی به نرخ صفر و مشوق های بعدی، محروم می شود.
• اگر مودی، شماره حساب بانکی خود را اعلام نکند و گردش مالی مشخص نباشد، ۱۰ درصد مجموع مبلغ فروش انجام شده از طریق آن حساب،‌ جریمه می شود. هم چنین محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی و مشوق های مربوطه را به دنبال خواهد داشت.
• – اگر مودی، صورت حساب های چاپی را به خریدار تحویل ندهد یا اطلاعات آن را حذف یا مخدوش کند، ۲ درصد مبلغ صورت حساب را باید جریمه بدهد.
• ۱ درصد مبلغ فروش گزارش نشده ، مشمول جریمه خواهد بود.
• – جرایم ثابت این قانون هر سال با توجه به نرخ تورمی که بانک مرکزی اعلام کرده است، محاسبه می شود.
• سازمان امور مالیاتی نمی تواند بیش از ۵۰ درصد کل جریمه های موضوعی این قانون را مورد بخشودگی قرار دهد.
• هر فردی که به منظور تقلب یا اخلال در نظام امور مالیاتی کشور، تجهیزات سخت افزاری و ترم افزاری  و POSE‌ معیوب بفروشد یا دستگاه های پرداخت الکترونیکی مودیان را تخریب کند، علاوه بر جبران خسارت، به یک یا چند مورد از مجازات های تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی محکوم می شود.
• اگر یک مودی یا واحد کسب و کار، بعد از گذشت یک سال، تخلف مداوم داشته باشد، مجوز فعالیت واحد او توسط مرجع صادر کننده باطل می شود.
• – بانک مرکزی بایستی درگاه ها و پایانه های پرداخت واحد متخلف را در زمان تعطیلی یا تعلیق، مسدود کند.

همراه گرامی

این قانون در مراحل اولیه ابلاغ و اجرا قرار دارد و اگر با ابهامی روبرو شدید، سازمان امور مالیاتی کشور، پاسخ گوی سوالات شما خواهد بود.